اسلام یک پدیده بسیار پیچیده است
تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۳۸۳۰۰
چهاردهمین نشست از سلسله نشستهای «تکیه کتاب» با سخنرانی یوسفعلی میرشکاک و اجرای میثم رشیدی مهرآبادی با بازخوانی کتاب «فتح خون» نوشته شهید آوینی، نگاهی عرفانی به واقعه عاشورا داشت.
یوسفعلی میرشکاک در این نشست بیان کرد: اگر عاشورا و ماجرای کربلا را از کل اسلام بگیریم، از اسلام چیزی باقی نمیماند. به تعبیر امام ششم، جعفربن محمد (ع) که در پاسخ به سوالی میفرمایند: «همهچیز در کربلا تمام شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی افزود: این سناریویی است که از قبل همهچیز آن معلوم است. یعنی جماعت کشندگان و کشتهشدگان پیشاپیش رقم زده شده است. مثلا هنگامی که امیرالمومنین (ع) در مسیر جنگ صفین بودند، به سرزمین کربلا که میرسد، میایستد. ابتدا با حال دگرگون کمی تأمل میکند، بعد گریه میکند و در ادامه توضیح میدهد که خیمههایشان اینجاست و در کدام نقطه چه کسی میجنگد و کجا سرها را از تنها جدا میکنند. تمام ماجرا را فاش میکند. جالب اینجاست که کشندهها ازجمله شمربن ذیالجوشن که بعدها قرار است نقش فجیعی را برعهده بگیرد نیز در سپاه مولا حضور داشتند.
این شاعر و نویسنده گفت: در این تاریخ ۲۵۵ ساله تا زمان تولد واپسین وصی خداوند و رسول خداوند، تعبیر من این است که ما در یک ساحت قدسی بهسر میبریم که ضمن اینکه در تاریخ تقویمی اتفاق میافتد، یکسره تاریخ فراتقویمی است، یعنی همهچیز از قبل معلوم است. انگار نقشها از قبل مقرر است و این اتفاقها باید حتما رخ بدهد و صورت دیگری هم ندارد. ازجمله درباره خود مولا روایت داریم که رسولالله (ص) به عبدالرحمن بن ملجم میگوید که تو علی را خیلی دوست داری؟ پاسخ میدهد که مگر میشود کسی علی را دوست نداشته باشد. خیلی دوستش دارم. رسولالله به ابن ملجم میگوید که تو علی را خواهی کشت. ابن ملجم نزد امیرالمومنین (ع) میآید و میگوید: آقا من را بکش. حضرت میگوید: چرا؟ ابن ملجم روایت پیغمبر را بازگو میکند و حضرت علی (ع) بیان میکند که پیامبر صادق است و هرچه بگوید همانطور میشود. ابن ملجم میگوید پس من را بکش که این کار را نکنم. علی (ع) میگوید که تو کاری نکردی که من تو را بکشم. حال درنظر بگیرید بر او از روزگار جوانی تا زمانی قرار بود این کار را انجام دهد، چه میگذشت و آن ماجراهایی که بین او و امیرالمومنین (ع) در جریان بود و سعی میکرد خود را مولا پنهان کند.
میرشکاک در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: اسلام یک پدیده خیلی پیچیده است، هرچند همه ادیان الهی پیچیدهاند، اما اسلام دیگر ختم ماجراست و ضمن اینکه ما با معماهای شگرفی در سرتاسر تاریخ ظهور پیغمبر (ص) و اوصیای ایشان مواجهیم و اوج ماجرا، کربلاست. این «شدنِ» انسان را نشان میدهد. چیزی که اکنون در دست ماست، همین عزاداریها و مراسم و مناسک است، ما «شدنِ» حسینی را ما فراموش کردهایم. سید مرتضی آوینی سعیاش این بود که بر این «شدن» از حیث فکری اثر بگذارد و «فتح خون» را هم در همین راستا نوشت. به تعبیر سید مرتضی، عشق به حسین (ع)، چیزی ازلی و ابدی است. یعنی گرهگاه عشق به حضرت حق، عشق به آقا اباعبدالله (ع) است. وقتی کسی خودش را و تمام دار و ندار خود را فدای معشوق میکند، تبدیل به معشوق و به تعبیری مظهر معشوق میشود. برای همین است که سید مرتضی آوینی میگوید که ما در ازل سرهایمان را به اباعبدالله (ع) سپردیم. سر حتما باید در راه ایشان از تن جدا شود.
وی ادامه داد: وقتی جنگ تحمیلی ما شروع شد، چه کسی این خیل عظیم را راه انداخت و به آوردگاه کشاند؟ پاسخ این سوال در نسبتی است که انسان باطناً با اباعبدالله (ع) دارد. اگر بگوییم اباعبدالله (ع) فلان سال به دنیا آمد و فلان سال از دنیا رفت، این وهن است. ما در احادیث داریم هنگامی که هابیل به دست برادرش شهید میشود، فوراً ماجرای کربلا را نشانش میدهند. میبینیم که این رشته از همان آغاز داستان بشریت شروع شده است. یعنی هرکسی مظلوم کشته شود، در این راستاست. مطلع، خود امام حسین (ع) است. مبدأ هم آقا است. پیغمبر (ص) میگوید: من پیغمبر بودم و آدم بین آب و گل بود. یعنی نسبت آقا رسولالله (ص) به آدم نسبت ابوت است و بر آدم تقدم دارد. آنوقت او که بر آدم تقدم دارد، میگوید: «حسین منی و أنا من حسین».
این شاعر و منتقد ادبی گفت: ما حدیث داریم که یک بار سلمان از امیرالمومنین (ع) درباره آفرینش کائنات سوالاتی میپرسد. امام حسین (ع) نیز در گهواره بود. مولا به سلمان میگوید از رفیقت بپرس. سلمان متوجه نمیشود و دوباره سوال را از ایشان میپرسد. علی (ع) دوباره به سلمان میگوید گفتم از رفیقت بپرس. سلمان با اعجاب به گهواره نگاه میکند. آنوقت خود اباعبدالله (ع) شروع به صحبت میکند و توضیح میدهد. ما با ظهور جاودانگان و آسمانیان در اسلام مواجهیم که یک امر تقویمی نیست که این خاندان هیچ ربطی به قبل خودشان نداشته باشند. برای همین هم مدام، به گذشته ارجاع میدهند و مراتب و مواقفی که در گذشته داشتند را مطرح میکنند.
سید مرتضی آوینی، اندیشه بود
یوسفعلی میرشکاک در ادامه با اشاره به ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی سید مرتضی آوینی، بیان کرد: در خلوت سید مرتضی حتی محارمش هم راه نداشتند. زیاد حرف نمیزد، جز در حد اشاره و موارد ضروری. بیشتر وقت او در خلوتش میگذشت؛ با عباداتش، تأملاتش، نوشتنهایش و سامان دادن به کارها. مرتضی دست و پا نبود؛ مرتضی اندیشه بود. اگر نگاه ما به مرتضی باشد، نگاه او به آقا اباعبدالله (ع) بود. برای همین هم هست که وقتی در فکه روی زمین میافتد، نه آه و ناله میکند، فقط یا حسین (ع) میگوید و به اباعبدالله (ع) متوسل میشود. ما در دایره تقدیر انسان شیعی، خودآگاهی داشته باشیم یا نداشته باشیم، سروکارمان با اباعبدالله (ع) است. یعنی راهی جز راه امام حسین (ع) نیست.
وی با اشاره به کتاب «فتح خون»، افزود: مرتضی در اوج دفاع مقدس در سال ۶۶ کتاب «فتح خون» را نوشته است. نکته نخست اینکه این کتاب در اوج جنگ بین این سرزمین و کل دنیا نوشته شد. میشود اینطور تعبیر کرد که ملت ایران شده بود نمونهای از امام حسین (ع) در روز عاشورا و تمام جهان شده بودند مظاهر شقاوت در کربلا. موضوع دیگر، نسبت خود مرتضی آوینی با آقا اباعبدالله (ع) است. او انقلابِ حالش را مدیون امام حسین (ع) و عاشورا بود. دگرگونی که قبل از انقلاب پیدا میکند، دگرگونی عاشورایی و کربلایی است. به همین دلیل در سلوک به دو وجه توجهش بیشتر از دیگر وجوه بود. یکی امام حسین (ع) و دیگری حضرت زهرا (س). یعنی مادر و فرزند را بهجِد دنبال میکرد.
این نویسنده و شاعر با بیان اینکه سید مرتضی مفاهیم اعتقادی خود را بدون واسطه از قرآن و حدیث میگرفت، گفت: یادم میآید مقاله من درباره هیچکاک قرار بود چاپ شود که بعد از چندی متوجه شدم مرتضی آوینی جلوی چاپ آن را گرفته است. بحثمان شد و به حالت قهر از پیش او رفتم. شب خواب دیدم که در آستانه در ایستادهام و به یک بانوی بلندبالای سیاهپوش عرضحال میدهم و از مرتضی شکایت میکنم. ایشان فرمود که به فرزند من چکار داری؟ من متوجه نشدم و دوباره توضیح دادم و بعد از چند بار تکرار، ایشان سر من فریاد زد که به فرزند من چکار داری؟ از خواب بیدار شدم و دیدم که وسط اتاق ایستادهام و .... صبح فردا مرحوم حسین سلامتمنش به در خانه من آمد و یادداشتی از سید مرتضی آوینی آورد که ضمن دلجویی او، متوجه شدم که مرتضی از خواب من هم خبر دارد. نزد او رفتم و دستش را بوسیدم و یکدیگر در آغوش کشیدیم... آنجا فهمیدم کسی که در خواب من میآید، در بیداری به سراغ فرزندش میرود و این حمایت از فرزندان حیرتانگیز است. پیرِ مرتضی آوینی، جدهاش بود.
یوسفعلی میرشکاک در پایان اظهار کرد: به تعبیر استاد جوادی آملی: ایرانیها همه سید هستند و اندک اندک در این مدت بیش از ۱۴۰۰ این قوم دگردیسی پیدا کرده است. این نسبت، یک نسبت ماورایی است. امیدوارم همه آنهایی که نسبتی با عالم غیب دارند، این ارتباط را جدی بگیرند. خداوند میفرماید من از رگ گردن به شما نزدیکترم و از روح خود در ما دمیده است. بدون این روح چه میماند از ما؟ اگر این را از درون پیدا کنیم، عاشقانه به آن عشق میورزیم.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیاتمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: عاشورا کربلا فتح خون یوسفعلی میرشکاک سید مرتضی آوینی ابن ملجم فتح خون
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۳۸۳۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«مست عشق» ، زمانی برای مستی سالن های سینما / روایت مولانا و شمس ، پدیده ای فراتر از اکران
عصر ایران - شاید کمتر از یکماه پیش که خبر اکران نزدیک مست عشق در رسانههای سینمایی مطرح شد، کمتر کسی پیشبینی چنین موفقیتی در گیشه سینمای ایران را برای این فیلم متصور میشد.
مست عشق، در اولین روز فروش رکورد بالاترین فروش روز اول سینمای ایران را شکست. پیش از این، بالاترین فروش روز اول سینما در روز تعطیل 2 میلیارد و 300 میلیون تومان بود و در روز غیر تعطیل یک میلیارد و 300 میلیون تومان. اما روایت زیبای شمس و مولانا در اولین روز اکرانش که در یک روز غیر تعطیل رخ داد، این دو رکورد را یکجا شکست و به عدد اعجاب انگیز و بی سابقه 3 میلیارد و 500 میلیون تومان در روز اول اکران رسید.
مست عشق در حالی توانست با 50 هزار مخاطب در روز نخست به این رکورد برسد که پیش از این، تنها فیلمهای کمدی توان صدر نشینی داشتند و حتی نزدیک شدن به این اعداد برای فیلمهای غیرکمدی بیشتر شبیه رویا بود.
در حالیکه از اوایل اسفندماه سال گذشته، شایعات پراکنده درباره اکران نوروزی این فیلم در محافل سینمایی مطرح می شد، به یکباره و به دلایل نامشخص (و البته مشخص!) از گردونه اکران نوروز کنار رفت و زمزمه این شایعات از اکران نوروز به اکران عید فطر تبدیل شد. اما عدم اکران این فیلم در عید فطر باز هم بر حواشی نه چندان کم این فیلم افزود تا آنکه عوامل تولید فیلم با رونمایی از موسیقی تیتراژ فیلم با صدای علیرضا قربانی خبر از اکران فیلم در هفته پس از عید فطر دادند اما این خبر نیز نقطه پایان حواشی تمام نشدنی این فیلم نبود چراکه در فاصله یک روز تا شروع اکران، روابط عمومی فیلم خبر از تعویق اکران فیلم به دلایل فنی و آماده نبودن فیلم داد که همین موضوع با توجه به زمان طولانی تولید فیلم، بر حواشی آن بیش از پیش افزود و گمانهزنیهای درخصوص فشار سازمان سینمایی برای انجام اصلاحات در فیلم و مقاومت گروه سازنده در مقابل این درخواست را رقم زد.
به هر روی این فیلم پس از یک هفته تأخیر اعلام شده از تاریخ پنجم اردیبهشت ماه در حالی وارد گردونه رقابت اکران شد که دو فیلم کمدی پر قدرت همچون سالهای اخیر سینمای ایران در این عرصه در حال یکهتازی بودند و کمتر کسی شانسی برای مست عشق در رقابت با این کمدیها قائل بود؛ تمساح خونی که به تازگی رکورد رسیدن به فروش یک میلیارد تومان در ۴۰ روز را از آن خود کرده بود و سال گربه که در اولین هفته اکران خود رکورد فروش اولین روز، سه روز اول و هفته اول فیلمهای سینمایی را بدست آورده بود.
اما پیشفروش پانصد میلیون تومانی در اولین روز آغاز پیش فروش و در فاصله سه روز مانده تا شروع اکران فیلم، زنگ خطری جدی برای فیلمهای رقیب بود که این بار با حریفی دست و پا بسته رو به رو نخواهند بود.
استقبال از پیش فروش فیلم چنان زیاد بود که بسیاری از سینماهای کشور از بامداد روز چهارشنبه، اکران فیلم را با سانسهای فوقالعاده آغاز کردند. اتفاقی که سالها بود برای فیلمهای غیر کمدی در سینمای ایران تبدیل به رویا و آرزو شده بود.
مست عشق در زمان انتشار این گزارش، فروش 28 میلیارد تومان در فاصله تنها ۵ روز از شروع اکران را پشت سر گذاشته و تمامی رکوردهای سینمایی را از آن خود کرده است.
استقبال بسیار زیاد مخاطبان از فیلم، سالنهای پر از تماشاگر در تمامی سانسها از سانسهای اصطلاحاً مرده ساعت ۱۳ و ۱۵ عصر تا سانسهای فوقالعادهی بعد از نیمه شب، همگی نشان از علاقه بینندگان و به دست گرفتن نبض مخاطب توسط این فیلم دارد. موضوعی که برای نخستین بار در تاریخ سینمای ایران توسط یک فیلم آن هم با حال و هوای عشق و حول زندگی شاعران و اسطوره های ادبی ایران زمین شکل گرفته است.
تشویقهای مردم در انتهای فیلم در سالنهای سینما، همخوانی ترانه علیرضا قربانی با شروع تیتراژ پایان فیلم در سالنها، تقاضای بلیت برای نشستن بر روی زمین در حالی که ظرفیت سالنها تکمیل شده است و به اشتراک گذاشتن لحظاتی از فیلم با دیالوگهای شمس و مولانا در این فیلم در شبکههای اجتماعی توسط مخاطبان، همه و همه در حالی رخ میدهد که این اتفاقات را تنها و تنها در ایام رونق و شکوه جشنواره فیلم فجر سالهای دور شاهد بودیم.
از سوی دیگر اقبال منتقدان و اهالی سینما نسبت به این فیلم نیز در نوع خود جالب توجه و حائز اهمیت است. گویی برای اولین بار در تاریخ سینمای ایران، گروهی دست به تولید فیلمی زدهاند که توانسته توجه همزمان مخاطبان عام و منتقدان خاصاندیش و نکتهسنج سینما را جلب نموده و در یک نقطه مشترک به هم برساند؛ اینکه با فیلمی خاص، با قصهای جذاب و روایتی پر کشش همراه با تولید و پروداکشن قابل قبول مواجه هستیم.
بدون شک دستیابی به چنین ترکیبی از رضایت قاطبه مخاطبان در این فیلم میتواند، راهنمای سایر تهیهکنندگان و کاگردانان سینمای ایران برای تولید بیشتر آثاری از این دست و در نهایت، نیل به هدف اعتلای سینمای ایران باشد و در حالی که در سالهای اخیر، نگاه تجاری حرف نخست را در سینمای ایران زده و تفکر سنتی بر این اعتقاد بوده است که تنها فیلم های طنز قابلیت اقبال عمومی را دارد، مست عشق میتواند مسیر جدیدی را در تاریخ سینمای ایران باز نماید.
ادبیات کهن پارسی، سرشار از قصه های جذابی است که با بروز و ظهور پدیده هایی همچون مست عشق، فضای سرمایه گذاری برای تولید بیشتر آثاری از این دست که به نوعی ادای دین به فرهنگ و ادب و تاریخ و تمدن ایران و اعتلای آن است را بیش از پیش تسهیل خواهد نمود و البته باید این نکته را نیز بپذیریم که اقبال عمومی مخاطبان به آثار کهن ایرانی از جمله حکایت مولانا و شمس در مست عشق یک پیام روشن دارد و آن هم تغییر ذائقه مخاطب است.
اگرچه شاید برای پیشبینی سقف فروش مست عشق و حد نهایی اقبال مخاطبان به این فیلم کمی زود باشد، اما مسیر پیشرو و میزان فروش این فیلم تا این لحظه، نشان از تداوم این اشتیاق مردم نسبت به فیلم و شکلگیری عصر جدیدی در سینمایی ایران دارد که در آن عمق و اندیشه آثار سینمایی حرف اول را خواهد زد.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: برای تماشای بازیگران ترکیهای یا قصۀ شمس و مولانا؟ «مست عشق» نیامده رکورد فروش روز اول سینمای ایران را شکست هستی تا سرمستی؛ به بهانه فیلم «مست عشق»